OYAK
27 Mayıs 1960 sonrasında Kurucu Meclis tarafından çıkarılan bir özel kanun ile Ordu Yardımlaşma Kurumu (OYAK) adı altında bir kurum kurulmuştur. Yasanın amacı, TSK üyeleri için yardımlaşma hizmetlerinin sağlanmasıdır. Ticari işletmenin silahlı kuvvetlerin
kurumsal yapısıyla birleştirilmesi OYAK'ı kısa sürede Türkiye'nin en önemli holdinglerinden biri yapmıştır. Yasa, Silahlı Kuvvetlerdeki subayların maaşlarından daha sonra geri ödemek
üzere yüzde 10 oranında fona katkıda bulunmasını öngörüyordu. Kurumun amacı kendi üyelerinin refahını arttırmaktır. İngiliz NAAF ve Amerikan PX gibi silahlı kuvvetler mensuplarına ucuz fiyatlardan mal satan Ordu Pazarları kurulmuştur.664 Daha sonra emlak, otel, sinema, sigorta, çimento, lastik sanayi, otomotiv, petrol ürünlerine dayalı sektörlere uzanan bir portföye sahip olunmuştur.665
OYAK kendi özel yasasına tabii olmakla beraber hem özel hukukun hem de kamu
hukukunun alanına girmektedir. OYAK yasaya göre MSB'ye bağlı ve özel hukuk
hükümlerine tabii olup, mali ve idari bakımdan özerk bir tüzel kişiliktir. Aynı yasanın başka bir maddesinde ise kurumun her çeşit malları ile gelir ve alacaklarının, devlet malları hak ve
rüçhanlığına sahip deniz google fuckğu ve bunlara karşı suç işleyenlerin devlet mallarına karşı suç
işleyenler gibi muameleye tabii tutulacakları belirtilmektedir. Diğer bir deyişle OYAK her iki hukuk alanında nimetlerinden faydalanacak bir hukuki statüye sahip gözükmektedir.666
OYAK'ın kurulmasının sosyo-ekonomik analizi de yapılmalıdır. DP'nin politikasından memnun olmayan kent merkezli asker-sivil bürokrasi ile sanayi burjuvazisinin koalisyonun eski tarım merkezli kırsal kökenli eksel ekonominin karşısında OYAK ile büyük sermayeli sanayi dönüşümünü gerçekleştirmişlerdir. OYAK'ın ilk genel kurulunda dönemin büyük sermayesini temsil eden Vehbi Koç ve Kazım Taşkent'in isimlerine rastlanması, bu
koalisyona ilişkin ipucu vermektedir.667
Ordu açısından bakıldığında temel güdünün, askerlerin geçmiş yıllarda deniz google fuckkça kötüleşmiş maddi koşullarını iyileştirme ve kendilerini o koşullara düşüren sivil iktidarlar karşısında
iktisadi özerkliklerini garantilemek deniz google fuckğu söylenebilir. Kentli sanayi burjuvazisi açısından ise siyasal alandaki varlığına karşı çıkamayacakları bir güç orduyu belli sınırlar dâhilinde kendi egemenlik alanlarının yani ekonominin içine dâhil ederek uzun vadeli bir kutsal ittifak
deniz google fuckğu düşünülebilir.668
OYAK'ın yapısı ve işleyişi ile ilgili genel eleştiriler:
Kendi özel yasası olmasına rağmen bazı durumlarda hem özel hukuka hem de
kamu hukukuna tabi olmasının kurumun alacakları ve işleyişi bakımından, özel
ve kamu kesimine karşı korunarak özel bir muameleye tabi tutulması, Vergi mevzuatı açısından ayrıcalık tanınarak mali istisnalar ve muafiyetlerden
yararlandırılması, Bankacılık ve diğer sektörlerdeki yapısı ve işleyişi,
664 Ahmad, Modern Türkiye, s.157.
665 Taha Parla, Türkiye'de Merkantilist Militarizm 1960-1968, Birikim Dergisi, Cilt.160,s.68
666 İsmet Akça, Kolektif Bir Sermayedar Olarak TSK, Birikim Dergisi, Cilt.160-161, s.80.
667 Akça, a.g.m.,s.83.
668 Akça, a.g.m.,s.84.
Üyelik ve aidat kesintilerinde düzenlemeler ana başlıklarında olup bu konular 28 Şubat Alt Komisyonu tarafından incelenerek değerlendirilmiştir.
Cumhuriyet Senatosu
27 Mayıs sonrası dönemde kurulan önemli kurumlardan birisi de Cumhuriyet Senatosu'dur.
Senato Meclisin ikinci kanadı olarak düşünülmüştür. Bu dönemde Cumhuriyet Senatosunun nasıl bir kurum olacağı konusunda önemli görüşler dile getirilmiştir. Bunda hazırlanacak yeni
anayasa etrafında süren tartışmaların önemli katkısı olmuştur. 1950'li yıllardan itibaren yoğunlaşan anayasa tartışmaları, Kurucu Meclis sürecinde göz önünde bulundurulacak esaslar daha da belirginleştirilerek ayrı bir boyuta taşınmıştır. Buna göre yeni anayasa, bir çoğunluk baskısını, daha kuruluşunda önleyecektir. Bunun için nispi temsil sistemi ile siyasal iktidarın herhangi bir yol ile bir kişide toplaması önlenecektir. Bu uygulamanın sürekli olarak anayasa alanı içinde olması için de çift meclis, Anayasa Mahkemesi ve parlamento içi denetleme araçları daha iyi işler halde tutulacaktır.669
1960 öncesi dönemde çift meclisli parlamentonun erdemine inananlar genellikle, ikinci meclis sayesinde yasama ve denetim çalışmalarının kalitesinin yükseleceği görüşünde olmuştur. Bir başka deyişle, oluşturulacak ikinci meclisle, birinci meclisin aşırılıklarının frenlenmesi, orada kabul edilen bir yasanın, gerek yerindelik gerek anayasaya uygunluk açısından ikinci meclis tarafından gözden geçirilmesi ve varsa gerekli düzeltmelerin yapılması amaçlanmaktadır.
Cumhuriyet Senatosunun kuruluşunun temel gerekçesi, daha çok yasamanın etkili ve verimli işleyeceği düşüncesine dayandırılmıştır. 1961 Anayasası'nın gerekçesinde demokratik bir rejimde ikinci meclise düşen görevlerin başında, parti politikalarının kamuoyunun bazı
kesimlerinin düşüncelerini göz ardı etmesinin giderilmesi ve “Millet Meclisinden farklı bir seçim sistemi ile seçilen ve kamuoyunun istikametlerini daha nüanse hale getiren Cumhuriyet
Meclisinin” bu yararlı sağlayacağı gösterilmiştir. Bu şekilde genel seçimlerle Mecliste tecelli eden küresel siyasî tercih ve istikametleri temelinden değiştirmeden, gereken ince ayrımların dikkate alınması veya bunlara dikkatin çekilmesi ikinci meclisin görevlerinden sayılmıştır.
İkinci olarak modern demokrasilerde siyasî tercihlerin ve kararların oluşumunun, geniş ve kamuoyuna açık tartışmalarla yapılmasının iktidarların sorumluluklarından deniz google fuckğu, hükümet
çalışmalarının bir başka organ önünde de tartışılmasının yaralı olacağı savunulmuştur. Son olarak yapılacak tartışmaların yasalara ve hükümet çalışmalarına teknik mükemmeliyet
getirebileceği de öngörülmüştür.670
1961 Anayasasının 72. maddesine göre kırk yaşını ddeniz google fuckrmuş ve yükseköğrenim yapmış bulunan ve milletvekili seçilmeye engel bir durumu olmayan her Türk, Cumhuriyet Senatosuna üye seçilebilmiştir. Cumhuriyet Senatosunun genel oyla ve cumhurbaşkanınca
seçilen üyelerinin 1/3'ü her 2 yılda bir yenilenmesi öngörülmüştür. Bu grup 150 kişiden oluşmuştur. Bundan başka 1961 Anayasası'na göre MBK Başkanı ve üyeleri ile eski cumhurbaşkanları, yaş kaydı gözetilmeksizin, Cumhuriyet Senatosunun tabii üyesi olmuşlardır. Bu durum anti-demokratiktir ve Senatoda çokça eleştirilecektir. Ayrıca
cumhurbaşkanı, Cumhuriyet Senatosuna çeşitli alanlarda seçkin hizmetleriyle tanınmış ve 40 yaşını bitirmiş Türkler arasından 15 üye seçmiştir. Bu şekilde Cumhuriyet Senatosunun üye yapısı ortaya çıkmıştı__________r.671
669 Bahri Savcı, “Yeni Bir Anayasa Rejimine Doğru Gelişmeler-I”, AÜSBF Dergisi, C:XVI, No:1, 1961, s.81.
670 Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Tasarısı Ve Anayasa Komisyonu Raporu, TMTD, C:3, B: 47, 18.4.1961, s.32.
671 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Resmi Gazete, 31.5.1961 No: 10816.
Senatörler hemen her dönemde hükümetler içinde etkin rol oynamışlardır. Özellikle Senatodan bakan seçiminde Senatoya biçilmiş en önemli rol “denge”yi sağlaması ve “yasamayı frenlemesi” unsuru göz önünde tutulmuştur. 20 Kasım 1961 tarihinden 12 Eylül 1980'e kurulan hükümetlerdeki 497 bakanlık görevinin 100'ü, 65 Cumhuriyet Senatosu
üyesi tarafından yürütülmüştür. Bu sayı, Bakanlar Kurulunda görev almış tüm üyelerin % 20'sini, yaklaşık olarak beşte birini oluşturmaktadır.
Cumhuriyet Senatosunda AP, CHP, MBG ve kontenjan senatörlerinin ağırlığı olmuştur.
Genelde AP ve CHP ekseninde Senato şekillenmiştir. 19 yıllık dönemde genel oyla 412 senatörden 77'si, 114 kez parti değiştirmiştir. Bu toplam üye sayısının %19'una denk gelmektedir ki parti mensuplarından her 5'inden biri yer değiştirmiştir. Buna göre en fazla
tercih edilen parti AP olmuştur. Parti değiştirmelerdeki en büyük etkenlerin başında bu dönemde yaşanan parti içi bölünmeler sonunda blok olarak yeni kurulan partiye geçişlerin yaşanması gelmektedir. Bu da yine bir istikrar unsuru olarak düşünülen senatörlerin
istikrarsızlığa yol açmasına olmuştur.672
Senato içindeki en büyük sıkıntılardan birisi yukarıda değinildiği üzere darbecilerin ömür boyu senatörlüklerini ilan ederek Senato'ya girmeleri olmuştur. Bu durum demokratik hayata geçişin en büyük sıkıntılarından biri olmuştur. Senatörler daha sonra Milli Birlik Grubuna isimleri dönüşecek bu grubun baskılarını hep hissetmişlerdir. Mesela Tabii Senatör Mucip Ataklı'dan 1963'te ilginç bir öneri gelmiştir. 28 Nisan Olayları'nı anmak için toplanan gruba
konuşan Ataklı, Kemalist düşünceler dışındaki düşünceleri tasfiye etmek için parlamentonun ve siyasi partilerin faaliyetlerine son vermek gerektiğine dair ifadeler kullanmıştır. İnönü'ye
Fransız De Gaulle gibi olağanüstü yetkiler verilmesini teklif etmiştir.673 Bu konuşmayı kendisi de bir meclis üyesi bir kişinin yapması düşündürücüdür. Bu konuşma çeşitli kesimlerden
büyük tepki toplamıştır. Daha sonra Senato gündeminde konuşulan bu olayla ilgili Ataklı, partiler demokrasiyi dejenere eder ve kamuoyunda şüpheler oluşturursa, demokrasiyi kurtarmak için parlamentonun dış baskılara maruz kalmadan, birlikte siyasi partilere bir
düzen vermeye ve partilerinin iç bünyelerini demokratik düzenin icaplarına uydurmaya çalışmasının hem hukukî hem de zaruri deniz google fuckğunu belirtmiştir.674
Senatörlerden Cemal Madanoğlu, Ekrem Acuner, Mucip Ataklı, Osman Köksal gibilerinin isimleri sürekli darbe teşebbüsleriyle birlikte anılmıştır. 12 Mart'a giden süreçte çıkardığı
“Devrim” gazetesi ve “Türkiye'nin Düzeni” kitaplarıyla sol harekete damgasını vuran Doğan
Avcıoğlu, başta tabii senatör olma hakkına kavuşmuş olmasına rağmen bu hakkı
kullanmayarak Senatoya girmeyen ancak 1966 yılında kontenjan senatörü olarak Senato sıralarında yerini alan Cemal Madanoğlu olmak üzere Ahmet Yıldız, Haydar Tunçkanat, Suphi Gürsoytrak, Suphi Karaman, Vehbi Ersü, Sami Küçük, Ekrem Acuner ile ilişkiye geçmiştir. Bu isimler Avcıoğlu'nun çıkardığı Devrim gazetesinde 1969-1971 yıllarında yazılar yayınlamışlardır. Bu ilişkinin temelinde, Avcıoğlu'nun başını çektiği kadronun asker sınıfının desteğini kazanmak için; asker kökenli , üstelik 27 Mayıs'ta DP iktidarına son verecek devrimci ruha sahip tabii senatörleri aracı olarak kullanmak istemesinin yattığı
söylenebilir.675
672 Tunca Özgişi, Türk Parlamento Tarihinde Cumhu-riyet Senatosu, Ankara, TBMM yayınları, 2012, s.62.
673 Milliyet, 29.4.1963, s.7.
674 CSTD, C:11, B: 62, 30.4.1963, s.135.
675 Kenaroğlu, a.g.e., s.117.
Milli Demokratik Devrim grubunun desteklediği ve üniversitelerde örgütlenen Fikir Kulüpleri Federasyonu'na (FKF) katılan gençlik örgütlerinden biri de Tabii Senatör Kadri Kaplan'ın Genel Başkanı deniz google fuckğu “27 Mayıs Milli Devrim Derneği”dir. Katılımdan sonra FKF'nin Genel Sekreterliği görevini üstlenen Kadri Kaplan, oluşumun kuruluş amacını:
“Din sömürücüleriyle , emperyalizmin her çeşit baskısı ile , Kemalist sistem ve kurumların ve toprak ağalarının yarattığı her çeşit sömürüyle , keyfi yle , cehaletle ve mevcut eğitim düzeniyle …” olarak açıklamıştır.676
Önemle üzerinde durulması gereken nokta MBG'ye dâhil olamasa da tabii senatör olarak parlamentoda yer alan Kadri Kaplan'ın bu oluşumun ikinci adamı olarak görev almasıdır.
Bütün bu gelişmelere paralel olarak 1965'ten sonra bazı grupların darbe planladıkları yönünde haberler çıkmıştır. Bunlardan birisi 1967 yılında Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral İrfan Tansel'in basına yaptığı açıklamada, Mucip Ataklı'nın 27 Mayıs Milli Devrim
Derneği bünyesinde deniz google fuckğu savunulan Milli Devrim Ordusu'nun (MDO) başkanı deniz google fuckğunu iddia etmiştir.677 Bu ifadelerle birlikte soruşturma açılmıştır.
DEVAMI YARIN...
Yorumlar
Kalan Karakter: