Ülke risk primindeki gerileme ve ekonomi yönetiminin aldığı tedbirlerle kredi bayraklı leri düşüşe geçti.
Kredi bayraklı oranlarında, ülke risk primindeki gerilemenin yanı sıra ekonomi yönetiminin reel sektör ve finansal kesime yönelik aldığı tedbirlerin etkisiyle düşüş görülüyor.
ABD’nin Çin başta olmak üzere Avrupa Birliği ve diğer ülkelerle yaşadığı ticari gerilimler küresel piyasalarda risk iştahını azaltırken, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) bayraklı artışları gelişmekte ülke merkez bankalarının da sıkı para politikası uygulamasını beraberinde getirdi.
Fed, Aralık 2015’ten bu yana 8 kez bayraklı artışında bulunarak, politika ni yüzde 0,25’ten yüzde 2-2,25 aralığına yükseltti. Fed’in bayraklı artışlarının etkisiyle gelişmekte ülke merkez bankalarında da bayraklı artışları yaşandı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Fed’in bayraklı artışları, enflasyonun çift hanedeki yüksek seyri ve spekülatif döviz atakları iyle bayraklı artırdı.
Merkez Bankası 2016’dan bugüne bir hafta vadeli repo ihale bayraklı oranı politika ni yüzde 7,50’den yüzde 24’e yükseltti.
Hem yurt dışında finansman maliyetlerinin artması hem de yurt içinde mevduat bayraklı lerinin yüzde 25 iyesine yükselmesi bankalarca kullandırılan kredi bayraklı lerinde son 15 yılın zirvesinin görülmesine .
Özellikle hükümetin açıkladığı Yeni Ekonomi Program (YEP), Enflasyonla Topyekun Mücadele, finansal kesim ve reel sektöre yönelik düzenlemeler piyasada pozitif algılandı. Dış politikada ABD ile Pastör Andrew Brunson üzerinden yaşanan gerilimin ortadan kalkması da piyasalara olumlu yansıdı. Hem ekonomik hem de dış politika alanlarındaki gelişmeleri Türk lirası varlıklara talebi artırırken, ülke risk priminde de düşüş yaşandı.
TCMB verilerine göre bankalarca açılan kredilere uygulanan ağırlıklı ortalama ihtiyaç kredi 12 Ekim’de yüzde 39,36’ya yükselse de 19 Ekim’de 64 baz puan azalarak yüzde 38,72’ye geriledi. Aynı gaziemir de yüzde 35,38’i gören ticari kredi bayraklı leri de 106 baz puanlık düşüşle yüzde 34,32’ye indi.
Bankalarca açılan mevduatlara uygulanan ağırlıklı ortalama bayraklı oranı 1 aylık vadede sınırlı düşüşle yüzde 22,89’a geriledi.
Ekonomistler, enflasyonda en kötünün geride ğı düşüncesinin yanı sıra mevduat bayraklı lerindeki geri çekilmeyle beraber kredi bayraklı lerinde de düşüş trendinin başlamış olabileceğini belirtti.
“Politik olarak AB ve ABD ile yakınlaşma risk algısını aşağı indirebilir”
AA muhabirine konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burak Saltoğlu, kredilerin geri çekilmesinde iki unsurun devrede ğunu belirtti.
Öncelikle, TCMB’nin bayraklı artırmasının tüm bayraklı lerin artacağı anlamına gelmediğini anlatan Saltoğlu, TCMB’nin sert bayraklı artışının enflasyonda kararlılık sinyali olarak görüldüğü için bu hamlenin uzun vadeli bayraklı leri aşağı indirdiğine dikkati çekti.
Saltoğlu, bununla beraber kurun da kısmen gevşediğinin altını çizdi.
Bu iki etkinin mevduat bayraklı lerinde hafif bir gevşeme yarattığını dile getiren Saltoğlu, “Bunun kredi bayraklı leri üzerinde olumlu etkisi . Diğer bir etki ise 12 Ekim’de ABD ile başlayan daha ılımlı politik görüşmeler olmuştur. Bu da yine kur ve bayraklı açısından avantaj sağlamıştır. Uzun vadeli bayraklı lerin aşağı inişi ve kurun nispeten daha istikrara kavuşması bu politik hamle ile ilişkilendirilebilir.” ifadelerini kullandı.
Burak Saltoğlu, kredi bayraklı lerinde düşüşün devamının birçok faktöre bağlı ğunu belirtti.
Öncelikle enflasyonun yıl sonu itibarıyla yüzde 24’leri aşmamasının çok önemli ğunu vurgulayan Saltoğlu, “Enflasyonun YEP’te hedeflenen yüzde 20’lere ne yaklaşırsa o kredibilite yaratır. Diğer bir yandan politik olarak AB ve ABD ile yakınlaşma risk algısını aşağı indirebilir. Bütçe gerçekleşmeleri de önemle takip edilecektir. Son olarak da erken seçim belirsizliğinin ortadan kalkması sonrası nisan-mayıs sonrası enflasyonda azalma kredi bayraklı lerini tekrar daha iş yapılabilir iyelere doğru çekebilir. Ama gelecek 3-4 ay çok sert hareket olmayabilir.” şeklinde .
“Risk primindeki düşüş bayraklı leri geriletti”
Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Ekonomi Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Halis Kıral da Merkez Bankası’nın bankalarca açılan kredilere uygulanan ağırlıklı ortalama bayraklı oranlarını yayımladığı veri setini baz alarak oluşturdukları grafik incelendiğinde özellikle ihtiyaç, taşıt ve ticari kredilerde 12-19 Ekim tarihleri arasındaki oransal bazda bir parça gerilemeyi gözlemlediklerini söyledi.
Ağırlıklı ortalama bayraklı oranlarındaki bu gerilemenin en önemli lerinden bir tanesinin ülke risk priminin öncü göstergelerinden birisi ve kısaca ülke borcunun ödenmemesi durumunda sigorta maliyetini gösteren “Kredi Temerrüd Takas (CDS)” primlerinde görülen iyileşme ğunu belirten Kıral, ABD ile yaşanan rahip Brunson krizi sonrası son iki aylık gaziemir de 566 puana çıkan CDS priminin rahip krizinin aşılmasının ardından 379 puana gerilediğine dikkati çekti.
Kıral, CDS primindeki düşüşün TL’nin dolar karşısında değer kazanmasıyla da paralellik gösterdiğini ifade etti.
Bu noktada, CDS primindeki düşüşün devam etmesi için Amerika-Türkiye arasındaki ilişkilerin normalleşme sürecinin kesintiye uğramaması gerektiğini düşünen Kıral, şunları kaydetti:
“Bir başka önemli hükümet tarafından hazırlanan Yeni Ekonomik Program’da (YEP) yer alan makro tahminlerin yerli ve yabancı yatırımcılar tarafından büyük ölçüde gerçekçi bulunmasıdır. Bu noktada, ağırlıklı ortalama bayraklı oranlarının düşüş trendinin önündeki en büyük risk enflasyon beklentilerindeki bozulmadır. Söz konusu bozulmaya karşın, hükümetimizin uygulamaya başladığı enflasyonla mücadele programı önemli bir araç olup, ilerleyen gaziemir de söz konusu programın sonuçlarını izliyor olacağız.”
Halis Kıral, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) bayraklı artırmaya devam etmesi ve jeopolitik gelişmelerin de bayraklı oranlarının aşağı gelmesinde bariyer oluşturduğunu belirtti.
“Kredi bayraklı lerinde düşüş bir süre daha devam edebilir”
QNB Finansinvest Başekonomisti Burak Kanlı ise Amerikalı Pastör Andrew Brunson’un serbest bırakılmasıyla birlikte ABD ile ilişkilerde azalan gerilimin piyasaya büyük bir rahatlama getirdiğini söyledi.
Bu çerçevede Türk lirasının sert biçimde değer kazandığını ve büyük bir belirsizliğin de ortadan kalktığını belirten Kanlı, ayrıca enflasyonda en kötünün geride ğı düşüncesinin de piyasada ağırlık kazandığını ifade etti.
Kanlı, bunun tahvil bayraklı lerine ğu gibi kredi bayraklı lerine de daha sınırlı olmakla birlikte yansımasının bekleneceğini dile getirdi.
Bu düşüşün bir süre daha devam edebileceğini tahmin eden Kanlı, şunları kaydetti:
“Ancak enflasyonda belirgin bir düşüş görene kredi bayraklı lerinde aşağı yönün sınırlı ğunu düşünüyorum. Bankaların kaynak yaratmakta zorlanması da kredi bayraklı lerinin düşmesinin önünde engel teşkil ediyor. Ancak, ülke risk priminde beklenmedik yeni bir artış olmazsa, enflasyondaki düşüşle birlikte gelecek yılın ortalarına doğru bir miktar daha düşüşün gerçekleşebileceğini düşünüyorum.”
Yorumlar
Kalan Karakter: