Karaman’a mısır darbesi

Karaman’da tarımsal sulamada yanlış ürün tercihi bölgenin doğal kaynaklarını tehdit eder hale geldi. Kurak iklim koşullarına rağmen yüksek su tüketimiyle bilinen mısır ekimi, bölgenin su dengesini alt üst etti. Özellikle sulama sezonunda Fisandun Barajı’ndan normalden çok daha fazla su verilmek zorunda kalınması, hem barajdaki hem de yeraltı su kaynaklarındaki rezervleri kritik seviyelere çekti. Sonuç: kuruyan kuyular, çöken araziler, oluşan obruklar…
KURAK BÖLGEDE SU CANAVARI ÜRÜN: MISIR
Tarımda verim odaklı tercihler, Karaman gibi yarı kurak bir bölgede felaketin habercisi oldu. Bilimsel verilere göre mısır, sulama ihtiyacı en yüksek tarım ürünlerinden biri. Bu özelliğiyle Türkiye’nin GAP gibi su zengini havzalarında önerilen mısır, Karaman Ovası gibi su kıtlığı çeken bölgelerde adeta bir 'su canavarı' haline geliyor.
Her ne kadar kısa vadede çiftçiye kazanç sağlasa da, uzun vadede yeraltı su seviyesindeki hızlı düşüş hem tarımsal üretimi hem de bölgedeki yaşamı tehdit ediyor.
FİSANDUN BARAJI ALARM VERİYOR
Karaman’ın önemli sulama kaynaklarından biri olan Fisandun Barajı, son sulama sezonunda olağanüstü yük altında kaldı. Özellikle mısır ekilen bölgelerdeki kuraklık nedeniyle sulama talepleri nedeniyle baraj kapaklarının planlanandan çok daha önce açıldığı, mısırın suya doymaması nedeniyle barajda sulama sezonunun yarıda kalacağı öğrenildi. Ayrıca birçok üründe suyun bitiren mısır ekimi nedeniyle riske girdi. Kontrolsüz su kullanımı ile birlikte rezervlerin kritik seviyelere indiği belirtiliyor.
Yetkililer, su kullanımındaki bu artışın sadece barajları değil, Karaman’daki yer altı su kaynaklarını da olumsuz etkilediğini ifade ediyor.
KURUYAN KUYULAR, ÇÖKÜŞTEKİ ARAZİ: OBRUKLAR ARTIYOR
Sadece barajlar değil, yeraltı su kuyuları da mısırın kurbanı oldu. Çiftçilerin artan sulama ihtiyacını karşılamak için derin kuyu sondajlarına yönelmesi, yeraltı sularının geri dönülmez biçimde çekilmesine yol açtı. Bu da Karaman’da son yıllarda art arda oluşan obrukların başlıca sebebi olarak gösteriliyor.
Uzmanlara göre bu obruklar, sadece tarımı değil, bölgedeki yaşamı ve altyapıyı da tehdit ediyor. Boşalan yeraltı boşluklarının zamanla çökmesiyle birlikte tarım arazilerinde ve hatta yerleşim alanlarına yakın bölgelerde tehlike çanları çalıyor.
TARIMDA AKILCI ÜRÜN PLANLAMASI ŞART
Uzmanlar ve çevre mühendisleri, Karaman gibi kurak ve su stresi altındaki bölgelerde mısır gibi suya aç ürünler yerine, daha az su tüketen alternatiflerin tercih edilmesi gerektiğini vurguluyor. Yonca, arpa, buğday gibi kuraklığa dayanıklı ürünlerin desteklenmesi, hem çiftçiyi hem doğayı koruyacak.
Ayrıca sulama sistemlerinde kapalı devre sistemlere geçilmesi gerektiği de sık sık vurgulanıyor. Açık kanallarla yapılan sulama, hem buharlaşma yoluyla büyük su kaybına neden oluyor hem de israfı artırıyor.
“KAPALI SULAMA SİSTEMİ OLMAZSA OLMAZ!”
Yetkililer, baraj ve kuyulardaki suyun verimli kullanılabilmesi için kapalı sulama sistemine geçişin artık zorunluluk haline geldiğini ifade ediyor. Açık kanallarda buharlaşma, kaçak ve kayıp nedeniyle %40’a varan su ziyanı yaşandığı belirtiliyor.
Tarımda verimlilik ve sürdürülebilirlik adına ürün planlaması, kapalı sistem sulama ve denetimli su kullanımı, Karaman’ın geleceği için artık ertelenemez bir mecburiyet haline gelmiş durumda.
KARAMAN’DA YAŞAM SUYA BAĞLI, SU İSE BİLİNCE BAĞLI
Kısa vadeli kazançlar uğruna yapılan yanlış tarım uygulamaları, Karaman’ın geleceğini karartıyor. Su bilinci olmayan tarım modeli, toprağı da suyu da tüketecek. Bu nedenle hem çiftçilerin hem de yöneticilerin, bilimsel veriler ışığında tarımsal yönetişimi yeniden ele alması gerekiyor.