Kağnıcı; "Asgari ücretten vergiyi kaldırın"

CHP Karaman İl Başkanı Mustafa Cem Kağnıcı yaptığı açıklamada, "Asgari ücretin önemli bir gündem haline gelmesinin ve ilginin artmasının temel nedeni Türkiye’nin giderek artan bir asgari ücretliler toplumu olması ve ortalama ücret seviyesinin giderek asgari ücrete yaklaşmasıdır. Türkiye’nin en büyük ücret pazarlığı, 2021 asgari ücret görüşmeleri 4 Aralık 2020’de başladı. Pazarlık salgının işçi ücretlerini düşürdüğü ve işçileri yoksullaştırdığı koşullarda başladı. Bakanın, bürokratların ve işveren temsilcilerinin sağlığına gösterilen özen takdire şayan. Elbette komisyon üyeleri riske girmesinler ama bu “ince düşünce” çalışanlar için, özellikle de özel sektör çalışanları için neden akla gelmez veya neden uygulanmaz ?

Asgari ücret işçiler içinde bir azınlığın değil, tersine işçilerin ezici çoğunluğunun ücreti haline geldi. Bu nedenle asgari ücret ana ücret pazarlığı haline geliyor. İktidarın da böyle önemli bir ücret kontrol aracını elinde tutmaktan memnun olduğu görülüyor. Çünkü adı pazarlık olsa da nihai kararı hükümet veriyor, işverenler de mecburen ona uyuyor. Örneğin 2016’da yüzde 30 arttı. Ancak buna rağmen ücretlilerin milli gelir içindeki payında ve ortalama ücretlerin kişi başına milli gelire oranına bakıldığında ise düşüş var. Asgari ücret resmi enflasyona göre artsa da milli gelir artışından payını alamıyor; ortalama ücretler asgari ücret artışından daha az artıyor.

2021 yılı asgari ücreti özel koşullarda saptanıyor: Ekonomik kriz ve pandemi. Bu nedenle bu yıl asgari ücretliye dönük kamusal destekler (vergi ve prim indirimleri, sübvansiyonlar ve nakit transferleri) her zamankinden daha önemlidir. Asgari ücret sosyal devletin uygulamasının somut bir örneği olmalıdır. İlk adım asgari ücretin kesintisiz bir şekilde net olarak ödenmesi olmalıdır. Asgari ücrete tam vergi muafiyeti sağlanması ve asgari ücretin üzerindeki pirim yükünün bütçeden karşılanması sağlanmalıdır. Sosyal devletin kendini göstereceği en önemli yer asgari ücrettir. Devlet pandemi koşullarında elini cebine atsın, asgari ücretin kesintileri bütçeden karşılansın. Bütçeden sermayeye aktarılan onca kaynaktan sonra (örneğin 12 yıldır işverenlere uygulanan yüzde 5 prim desteği) işçilere de destek sağlanması sadece pandeminin değil eşitlik ilkesinin de gereğidir. Kesintisiz asgari ücret işçilerin eline geçen miktarda önemli bir artış sağlayacaktır. Bunun yanında asgari ücrete milli gelir artışı ve özellikle de işçilerin enflasyonu dikkate alınarak zam yapılmalıdır.

Brüt asgari ücretin yüzde 33,4’ü (983 TL) vergi ve diğer kesintilere gidiyor. Asgari ücretli bir işçi, yılın 122 günü vergi ve diğer kesintiler için çalışıyor. Dolaylı-dolaysız vergiler ve diğer kesintiler nedeniyle işçinin eline, brüt asgari ücretin sadece yüzde 66,6’sı net harcanabilir ücret olarak geçiyor. Brüt asgari ücretten yapılan doğrudan kesinti toplamı 618,3 TL. Böylece AGİ dâhil, işçinin eline geçen net harcanabilir ücret 1.960,3 TL’ye düşüyor. Doğrudan ve dolaylı vergiler ile prim kesintilerinin toplamı 982,67 TL’ye ulaşıyor. Bu tutarın brüt asgari ücrete oranı yüzde 33,4." denildi.