Günlük yaşamımızda yapmamız gereken birçok işi motivasyon eksikliği, başarısızlık korkusu, kişisel problemler gibi çeşitli nedenlerden dolayı erteliyoruz. Erteledikçe işler daha da birikiyor, gözümüzde büyüyor ve bu durum bir kısır döngüye dönüşebiliyor.
Peki, ertelemenin bir rahatsızlık olabileceğini hiç düşündünüz mü?
Güven Çayyolu Cerrahi Tıp Merkezi’nden Uzm. Psikolog Merve Sarsmaz, sizler için anlattı.
Erteleme davranışı her ne kadar dilimize 'hastalık' olarak yerleşmişse de aslında bir hastalık değil semptomdur. Erteleme davranışı olan bireyler, erteledikleri sorumluluktan dolayı yoğun bir huzursuzluk yaşamaya başlar ve bu durum günlük yaşamlarında işlevsizleşmelerine sebep olur.
ERTELEME HASTALIĞI (PROCRASTİNATİON) NEDİR?
Erteleme hastalığı, diğer adıyla Procrastination, kişinin yapması gereken işi; zamanı, enerjisi ve imkânı olmasına rağmen bir ya da birkaç kez ötelemesi, işi yapmaktan kaçınması durumudur. Erteleme hastalığı bireyin okul, iş, özel hayatını ve sosyal ilişkileri olumsuz etkilemektedir.
Erteleme hastalığı, o an yapmanız gereken işi yapmayarak bunu bir problem hâline getirmenize neden olur. O işe yüklenen negatif duygu ve anlamlardan da kısa süreliğine kurtularak rahatlamanıza sebep olur ancak bu durum negatif bir pekiştirmeye neden olarak hastalığın kronikleşmesine yol açabilir
Kişi, kendi görev ve sorumluluklarını yerine getirmeyi erteledikçe yapılması beklenen görevlerin üzerine yeni görevler eklenmeye başlar. Eklenen görevler de yeni bir ertelemeyi beraberinde getirerek kişinin yaşamında bir kısır döngüye dönüşür.
ERTELEME HASTALIĞI GENELLİKLE KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Günümüz toplumunda oldukça yaygın görülen erteleme hastalığı her cinsiyette ve yaş grubunda gözlemlenmektedir.
PEKİ NEDEN ERTELERİZ?
Yapılacak işe ilgi ve istek duymama,
Yetersizlik temel inancı,
Düşük öz disiplin,
Yapılacak iş ile alakalı anlam eksikliği,
Otoriter ebeveyn tutumu,
Zaman yönetimi becerisinde problem yaşama,
Dikkati toplayamama,
Belirsizlik (Ne yapacağını, nasıl yapacağını veya nasıl bir sonuca ulaşacağını bilememek.),
Mükemmeliyetçi kişilik yapısı ile alakalı bilişler (Ya en iyisi olmalı ya da hiç olmamalı gibi.),
Hayır diyememe,
Ertelenen iş ile ilgili yeterli bilgi ve beceriye sahip olmama,
Motivasyon eksikliği,
Kişisel, ilişkisel, ekonomik problemler,
Başarısızlık korkusu,
Düşünce işleme biçimlerindeki işlevsiz inançlar.
ERTELEME HASTALIĞI İLE NASIL BAŞ EDİLİR?
İlk olarak iş yükünüzü kontrol ederek yapabileceğinizden fazlasını kendinize yüklüyor olma ihtimalini gözden geçirmelisiniz.
Ertelemeyi tetikleyen ve artıran etmenleri anlamaya çalışmalısınız.
İşlevsiz düşüncelere alternatif oluşturabilmek için davranış ile alakalı düşünceleri fark edip not alarak somutlaştırmalısınız.
Zaman yönetiminin geliştirilmesi için parçalara bölme ve “kendini izleme planı” uygulamaları yapabilirsiniz.
Tek bir işe odaklanmalısınız.
Sosyal medya, telefon gibi dikkat dağıtıcılara ara vermelisiniz.
Size en zor gelen ve en yapmak istemediğiniz işe öncelik vermelisiniz.
Sorumluluklarınızı yerine getirme konusunda yardımcı olabilecek kişiler varsa onlardan yardım talep edebilirsiniz.
Duygusal farkındalık kazanmalı ya da farkındalığınızı geliştirmelisiniz.
Her şeyi aynı anda yapmaktan kaçınmalı ve işler arasında önem sırası belirlemelisiniz.
Bedeninizde, işi yapmakla ilgili oluşan bir gerginlik hissi varsa aşamalı gevşeme ve nefes egzersizleri yaparak öncelikle rahatlamaya odaklanmalısınız.
Öz şefkat egzersizleriyle öz şefkati geliştirmelisiniz.
Erteleme hastalığı olanların yaşam biçimlerinde farklılıklar yapması da erteleme davranışının değişmesi üzerinde etkili olacaktır.
Egzersiz yapmak,
Sağlıklı beslenmek,
Motive edici hobiler edinmek,
Ruhsal olarak iyilik halini destekleyen uğraşları artırmak erteleme davranışının giderilmesinde destekleyicidir.
Tüm bunlara rağmen hâlâ harekete geçmekte güçlük çekiyorsanız, erteleme davranışınız devam ediyor ve bu durum günlük yaşamınızda aksaklıklara sebep oluyorsa uzman bir psikolog ya da psikiyatristten destek alabilirsiniz.
Yorumlar
Kalan Karakter: