Gazete Anadolu olarak, 19. yüzyılın en önemli halk şairlerinden biri olan Konyalı Âşık Şem’î’yi tanıtıyor ve yarından itibaren her gün bir şiirini sizlerle buluşturuyoruz.
Akademik Sayfalar dergisinden edindiğimiz bilgilere göre, Âşık edebiyatının zirveye ulaştığı 19. yüzyılda, halk şairleri hem divan şiirinden etkilenmiş hem de kendi geleneklerini koruyarak güçlü eserler ortaya koymuşlardır. İşte bu dönemin en önemli âşıklarından biri de Konya’nın yetiştirdiği büyük sanatçılardan Âşık Şem’î’dir.
ÂŞIK ŞEM’Î KİMDİR?
Doğum Yeri: Konya, Pir Esad Mahallesi
Doğum Tarihi: 1187-1198 (M. 1773-1784) yılları arasında olduğu tahmin ediliyor.
Ailesi: Babası, Konya’nın tanınmış helvacılarından Helvacı Mehmed Ağa’dır.
Tahsil Durumu: Kaynaklarda çelişkili bilgiler olsa da okuma-yazma bildiği ve divan şiirine hâkim olduğu kesindir.
Mesleği: Babasının mesleğini devam ettirerek helvacılık yaptı ancak zamanla kendini tamamen edebiyata ve âşıklığa verdi.
Sanatı: Hem aruz hem de hece ölçüsüyle şiirler yazdı. Hem Mevlevî geleneklerinden hem de halk edebiyatından etkilendi.
ÂŞIK ŞEM’Î’NİN HAYATINDAKİ ÖNEMLİ DÖNÜM NOKTALARI
Kadı Paşa Hadisesi’ne Katıldı
1804 yılında Konya’da yaşanan Kadı Abdurrahman Paşa isyanı sırasında halkın yanında yer aldı. Bu olay üzerine Konya’dan ayrılmak zorunda kaldı ve çeşitli şehirlerde yaşadı.
Saz ve Söz Meclislerinin Aranan İsmi Oldu
Türbe Kahvesi ve meşhur Ayakçı Kahvesi gibi dönemin en ünlü âşık kahvehanelerinde sanatını icra etti.
Hacca Gitti
1826 yılında Hacca gitme arzusuyla yanıp tutuşan Şem’î, Mevlâna Dergâhı şeyhlerinden Hemdem Çelebi’nin yardımıyla bu hayalini gerçekleştirdi.
İstanbul’a Gitti ve Sarayda Şiir Okudu
1834’te askere alınan oğlunu kurtarmak için İstanbul’a gitti ve burada meşhur kahvehanelerde sanatını icra etti. Sarayda padişah huzuruna çıkıp şiirler söyledi ve büyük ilgi gördü.
İhtisab/Çarşı Ağalığı Görevine Getirildi
İstanbul’daki başarısından sonra Osmanlı yönetimi ona Konya’daki çarşıları denetleyen bir görev olan İhtisab Ağalığı (çarşı ağalığı) verdi.
Konya’nın İlk Belediye Başkanı Oldu
Konya belediye teşkilatının ilk kuruluşu 1830-39 yıllarında Âşık Şemi ile başlar. II. Mahmut zamanında İstanbul ziyareti dönüşü padişahın teveccühüyle ihtisap ağalığı vazifesi verilen Şem’i ölümüne kadar bu vazifeyi ifa etmiştir.
Son Yılları
Nevruz sabahında, 1839-1841 yılları arasında vefat etti.
SANATI VE EDEBİ YÖNÜ
Hem hece hem de aruz ölçüsüyle şiirler yazdı.
Divan şairlerinden ve Mevlevî tasavvuf kültüründen etkilendi.
Konya ve Mevlevîlik temasını sıkça işledi.
İrticalen (doğaçlama) şiir söyleme yeteneği vardı.
Divanı, günümüze ulaşan en önemli eseridir ve birçok yazma ve matbu nüshası mevcuttur.
YARIN İLK ŞİİRİ YAYINLANACAK
Âşık Şem’î’nin unutulmaz eserlerini sizlerle buluşturmaya devam edeceğiz! Yarın Şem’î’nin ilk şiiri gazetemizde ve haber sitemizde yer alacak. Bu büyük halk şairini tanıtmak ve gelecek nesillere aktarmak için her gün bir şiirini paylaşacağız.
Yorumlar
Kalan Karakter: