ÇARŞI YANGINI

Sami Özdağ’ın ağıt şeklinde yorumladığı eserin hikayesinde; “1964 yılında Karaman'ın Gazipaşa ve Külahcılar caddeleri civarında bir yangın çıkar. Dükkanlar bitişik nizam ve çatıları ahşap yapı olması iyle malları ile birlikte 200 aşkın işyeri yanar. Bu yangında bir gün önce işi parası malı insanlar bir gecede muhtaç duruma düşerler. O tarihi anlatan bir abimiz yazılarında “Büyük çarşı yangını: 1964 yılında bir terzi dükkanından çıktığı söylendi. O tarihte Gazi Paşa Caddesi 1 nolu geçitte oturuyorduk. Evimiz alevlere 50 — 60 metre mesafede ğu halde, alevin şiddetinden o gece Seki Hamamı yanında oturan Saniye halamlara sığınmıştık. Birkaç gün devam eden yangında çoğu taş 254 dükkan yanmıştı. Mağdur iflas eden esnaf bu le Almanya'ya gitmiştir. Fırsat bu fırsat işsiz yüzlerce kişi kendisini resmi yoldan bu mağduriyetin içinde göstermesini bilmiş, gerçek mağdurlarla Avrupa'nın yolunu tutmuştur.”der. Karamanlının Alaman'ya ği macera böyle başlar. Daha evinden asker harici çıkmamış, daha bir yumurta bile kırmasını bilmeyen koca koca adamlar dilini bilmedikleri Almanya’ya işçi olarak giderler. Onlar artık yol, kanalizasyon yapım işçisidir. Eşleri çocuk çoluk Karaman’da kalır. Babası, anası ölür 15 gün sonra mektupla öğrenir. Derdi biraz para kazanıp sermayesini tekrar biriktirerek veya oturacak bir ev li-">li tır. Gurbete bunun için çıkılmış. Yangın Karaman’da büyük değişikliklere ” Dinletinin ardından panelin oturum başkanı Doç. Dr. Mehmet Mercan, 1964 yılında meydana Karaman yangınının 50. yılının yaşandığına dikkat çekerek, üniversitelerin bölgelerinde yaşanan tarihi ve kültürel olaylara yabancı kalmadan araştırma yapmasının önemine değindi. KMÜ’nün bu bağlamda Karaman ile ilgili pek çok çalışmada yer aldığını söyleyen Doç. Dr. Mercan, “Düzenlemiş ğumuz panel ile Karaman’ın tarihine ışık tutacak çalışmaları sizlerle paylaşmanın mutluluğunu yaşıyoruz. 1964 yılında yaşanan bu yangın Karaman’da gerek nüfus gerekse kültürel anlamda büyük değişikliklere .” . “Yangın tam bir felakete sebep olmuştur” Arş. Gör. Aytunç Ülker ise yangınla ilgili yapılan araştırmalar hakkında bilgi verdi. Yangınının yaşandığı dönemde çok sayıda ulusal ve yerel basında haber olarak yer bulduğunu belirten Ülker, yangının Külahçılar Camii’nin yakınında bulunan bir terzide başladığını ve bu şekilde yayıldığını söyledi. Ülker, “Yangından dolayı yaşanan panik sebebiyle vatandaşlar geceyi dışarıda geçirmişler, birçok dükkân da yağmaya uğramıştır. Kısa sürede büyüyen yangın bir felaket halini almıştır. O dönemde yapılan açıklamalara bakıldığında 90 yıllık mazisi bu çarşıda 157 dükkânın yandığını görmekteyiz. Yangın Karaman’da tam anlamıyla bir felakete sebep olmuştur.” şeklinde . “Bazı Karamanlılar Ankara’yı görmeden Amsterdam’ı gördü”  Yrd. Doç. Dr. Alaattin Uca da Karaman yangınını bizzat yaşayan tanıklarla yapmış ğu röportajlardan derlenen bir sunum yaptı. Yangının üzerinden çok uzun yıllar geçmemiş olmasına rağmen yangına dair bir bilgi ve belgeye ulaşamamış olmanın üzücü ğunu hatırlatan Yrd. Doç. Dr. Uca, “Olaya sadece yangın olarak bakmak yanlış olur. Olayın önemi, yangından sonra Karaman’da yaşanan değişim ve Karaman’ın dışarıya verdiği insan göçünden kaynaklanmaktadır. Yangın sonrasında binin üzerinde insanımızın Avrupa’ya göç ettiği söyleniyor.” .    Karaman’a geri dönme umuduyla Avrupa’ya giden çoğu kişinin yaşantısına orada devam ettiğini dile getiren Yrd. Doç. Dr. Uca, “Yangın hakkında ğumuz ve hatıralarını dinlediğimiz tanıklar yangını felaket olarak nitelendiriyor. Yine tanıkların ifadelerine göre; ‘O dönemde Karamanlıların bazıları Ankara’yı dahi görmeden Amsterdam’ı gördü’ şeklinde yorumlar yapılıyor.” diye .