Karaman’ın küçükbaş hayvancılıkta önde gelen ilçelerinden Ayrancı’da çiçek aşısı uygulaması devam ediyor. Aşılamalar Ayrancı Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü Hayvan Sağlığı personeli tarafından yapılıyor.
Koyun ve keçilerde görünen çok bulaşıcı ve öldürücü bir hastalık olan çiçek hastalığının (Capripox virüs) etkeni bir virüstür. Hastalık orta şiddetli ve şiddetli olarak 2 ayrı şekilde ortaya çıkar. Ani ateş yükselmesi (40-42°C), iştahsızlık, durgunluk, göz ve burun akıntısı ilk görülen belirtilerdir. Hemen sonra deride çiçek lezyonları ortaya çıkar. Hastalığın diğer belirtileri şunlardır; Kulaklarda, göz kapaklarında, kuyrukta, burun deliklerinde, ağızda, vulvada lezyonlar, solunum güçlüğü, ağızda yara, derinin tüysüz bölgelerinde sızıntılı yaralar ve kabuklanmalar, aşırı salya akıntısı, solunum ve sindirim yolu mukozasında çiçek lezyonları, lenf yumrularında şişme, yavru atma ve ölüm söz konusu olabilir. Ölüm daha çok yavrularda gözlenir. Çiçek lezyonları nodül, papül, püstül ve bazen de vezikül olarak göze çarpar.
Kuluçka dönemi koyunlarda 4-8 gün, keçilerde 5-14 gündür. Çiçek koyun ve keçi ırklarının tümünde görülebilir. Ancak; Merinos ırkı koyunların ve Avrupa ırklarının daha hassas olduğu bildirilmektedir. Çiçek virüsü sığırların LSD virüsü (Sığırların Nodüler Ekzantemi) ile aynı aileden olup, çok dayanıklıdır. Barınaklarda 6 ay, yapağı da 3 ay yaşayabilir. Virüs dezenfektanlara karşı çok hassastır. En etkin dezenfektan sodyum hipoklorit olmakla birlikte, iyotlu dezenfektanlar ve diğer bilinen dezenfektanlar virüs üzerinde etkilidir. Virus 56°C’de 2 saatte, 65°C’de 30 dakikada ölür.
Çiçek hastalığının seyri ve ölüm oranı orta şiddetli veya şiddetli olmasına göre değişir. Gençlerde ve stres altındaki hayvanlarda ölüm oranı yükselir.
Hastalığın tedavisi yoktur. Tedavi girişimleri çoğunlukla boşuna masraf yapmaktan öteye gitmez. Bu yüzden hastalığın oluşmasını engellemek için keçi ve koyunlara çiçek aşısı yapılması gerekir. Aşı canlı, liyofilize, attenue olup, sulandırıldıktan sonra 2 saat içinde kullanılmalıdır. Gebeliğin son 45 gününde aşılama yapılmaması önerilir. Aşının 21 günde bağışıklık oluşturduğu ve 8 ay koruyucu olduğu bildirilmektedir. Aşılama başlıca koruma yöntemidir.
Hayvan hareketlerinin kısıtlanması, başta karantina olmak üzere biyogüvenlik önlemlerinin eksiksiz olarak alınması hastalığın yayılmasını önler.
Koyun ve keçi çiçek hastalığı ihbarı mecburi hastalıklar listesindedir. Hastalık çıktığında ya da şüphe duyulduğunda Tarım Bakanlığına bildirilmelidir.
