Karaman, hızla artan mermer ocakları ve maden projeleri nedeniyle tarım alanlarını ve doğal miraslarını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya. Tarım ve ormanlık alanlara yayılan bu projeler, bölgedeki tarım verimliliğini düşürmekle kalmıyor, aynı zamanda binlerce yılda oluşmuş doğal mağaraların yok olma riskini de beraberinde getiriyor. Türkiye genelinde artan maden faaliyetleri, yalnızca Karaman’da değil, tüm İç Anadolu’da doğal dengeyi tehdit ediyor. Meke Gölü, Seyfe ve Eber Gölleri gibi doğal mirasların kuruması, bölgenin çölleşme sürecini hızlandıran bir diğer etken.
Son 23 yılda 21 kez değiştirilen maden kanunları, maden faaliyetlerinin ekokırıma yol açan projelere olanak tanıdı. 2023 itibariyle Türkiye genelinde 3 bin 954 maden projesi için ÇED (Çevresel Etki Değerlendirme) kararı verildi; bu projelerin büyük bir kısmı İç Anadolu Bölgesi'nde yer alıyor. Ekolojik tarım ve temiz enerji projelerine ayrılması beklenen bütçenin betonlaşmaya ve doğaya zarar veren maden projelerine yönlendirilmesi, bölgede ekolojik dengeyi olumsuz etkiliyor.
DOĞA VE TARIM ALANLARI NASIL KORUNACAK
Karaman ve diğer İç Anadolu bölgelerinde artan mermer ocakları ve madencilik faaliyetlerine karşı, sürdürülebilirlik ilkesini temel alan çözümler geliştirilmeli. Mermer çıkarımının tamamen yasaklanması yerine, çevreye duyarlı, sürdürülebilir yöntemlerin benimsenmesi, hem ekonomik katma değer sağlarken hem de doğal yapının korunmasına olanak tanır. Bu kapsamda;
ÇED Süreci Titizlikle Yapılmalı: Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporlarının dikkatlice incelenmesi, bağımsız uzmanlarca denetlenmesi ve etkileri en aza indiren önlemler alınmalıdır.
Rehabilitasyon ve Geri Dönüşüm: Çalışmalar tamamlandıktan sonra alanın yeşillendirilmesi ve doğaya geri kazandırılması için gerekli rehabilitasyon çalışmaları yapılmalıdır.
Hassas Alanların Korunması: Mağaralar, endemik bitki türleri, tarım arazileri ve yeraltı su kaynakları gibi hassas bölgelerde maden faaliyetleri sınırlandırılmalı veya bu alanlar tamamen koruma altına alınmalıdır.
Yerel Halkla İletişim ve Şeffaflık: Mermer çıkarma faaliyetlerinin yerel halkla açık bir şekilde paylaşılması, halkın endişelerinin dikkate alınması ve gerektiğinde projelere müdahil olmalarına olanak sağlanması önemlidir.
Karaman, tarihi ve kültürel mirasını, tarım alanlarını ve doğal kaynaklarını korumak için çevreye duyarlı politikalarla ekokırım projelerine karşı tedbirler almalıdır. Bu çabaların sürdürülebilir ve kalıcı olabilmesi için yerel yönetimler, halk ve yasa koyucular işbirliği içinde çalışarak çevre ve ekonomik kalkınma arasında bir denge sağlamalıdır.
ADEM DEMİREL
