Âşık Şemi'nin "Gazel" türündeki eseri

Akademik Sayfalar dergisinden edindiğimiz bilgilere göre, Âşık edebiyatının zirveye ulaştığı 19. yüzyılda, halk şairleri hem divan şiirinden etkilenmiş hem de kendi geleneklerini koruyarak güçlü eserler ortaya koymuşlardır. İşte bu dönemin en önemli âşıklarından biri de Konya’nın yetiştirdiği büyük sanatçılardan Âşık Şem’î’dir.
Artık iki şık ki bizi yaşlı biri genç sazlar kucakta coşuyor, kâh afâki, kâh sofiyane tarzda inip
Çıkıyorlardı. Aşık dertli Şem'inin yukardaki koşmasına telmihan:
Razımız keşfetmeğe keşşaf olan bir er gerek
Gönlümüz bendetmeğe ancak iki dilber gerek
Sa'yile olmaz imiş cahı seriri saltanat
Tali-i başta kulun eşrek gerek yaver gerek
Dürrü safda piyade kalmışın ben neyleyim
Halden fark etmeye üstadı büzrükter gerek
Saf olur baştan illa saburla bir kişi
Puse-I sabra tahammül kılmağa bir er gerek
Vasıl olsun sa'yi göşişle o cahi aksaye
Dertliye heyhat ana devletlice bir ser gerek.
Diyerek dertli bunda Şem'inin yavuklusunun Halk dilinde konuşulan güzelliğini Şem'inin tali-ine şayeste bularak zarifane tasvir ederek şu ikinci bendini ele alıyor:
Gel selamet milkine malik olanşahı gör
Ebr olup efâki tutmuş eyvahı gör
Ey gözüm görme cemalin efsert Hakanını
Hırka-i ebdalını başındaki külahını gör
Ebrü Anın Mihrabın görmer tesa eyler sücût
Ahseni takvimi bilmer zahidi gümrahı gör
Girme bermi zahide görme müra-i yüzlerin
Derki ebdâle girdo bezmi hasullahı gör
Dön, ziyaret eyleme ibrahimin bünnadını
Dertlinin gönlün ziyaret eyle beytullahı gör.
Aşık dertil bu divanında kendisinin cemal aşıkı olduğunu ve buna karşı hakkında fena zan taşıyan ham sofuları muratia dernekteki genç dimağlar üstünde cevlân ediyor. Buna karşı Şemi buna şu okşayıcı koşma ile hoş cevap veriyor. 
Levhi takdiri ezelde cahili kahil birdir.
Makbeli rasü cezada Aliyei safil birdir.
İlmi sühdü, salahı ko elden Soft
Olicak lutfu huda fadıl cahil birdir
Nitekim düştü ubudiyyste şimdi şair
Sthani mecliste hakkıla batıl birdir
Gerçi tanxı makal etmiye yoktur hünerim
Bende-i bezmi meyde kabil nå kabil birdir.
Destgir olsa sana nuru Muhammet Şemi
Müjdei hakkı harem kâbe ile babil birdir.
Şeminin bu koşması aşık Dertliye hem bir teselli hem de veciz bir cevaptır.
Bununla beraber Aşık Şeminin şu mısralarda 
"gerçi tanziri makal etmeye yoktur hürim; bendei bezmi meyde kabil nåkabil birdir," küftesi Şeminin fenni şiirde ne kadar mahir bir nüktedan olduğuna delildir. Bundan sonra Şemi meclisin neşesini takviye içi mizac Ara bunu söylüyor:
Gegince destine saki şarabı erguvan ağlar
Hicabindan surahi titrer elde keman ağlar
Delikler Sinem üsre ney gibi birden avaz eyler
Derunum gözleri hali değildir her zaman ağlar
Sinem’i santur edip kaşın gibi kaddim keman
Kaçankim debrenirsem küş eder kevai mekân ağlar
Benim hasbi fiğanımdan felek tasını çinletmez
Melekler matem eylerken görür hori cinan ağlar
Husurı Hakka vardıkta yarın bir sayha eylersem
Nedir bu Şeminin hali deyo ehli divan ağlar
(Devamı var)

HABER MERKEZİ