TÜRKİYE’NİN YÜZ KARASI: DARBELER

Mevcut huzursuzluğun kaynağında iktidarda bulunan Adalet Partisi ve genel başkanDemirel'in aczi ve basiretsizliğinin ğu, dönemin siyaset arenasında, ismi ve cismi çok daetkin olmayan Büyük Anadolu Partisi tarafından da iddia edilmektedir.951 İşin ilginç tarafı BAP'nin Genel Başkanlığı vazifesini ifa etmekte Ahmet Mithat Aslan hakkında,Cumhurbaşkanlığına verilen bir istihbarat raporunda: Adı geçenin Baasçı eğilimler içinde bir İslam sosyalisti ğu iddiasının yer almasıdır. Tekin bir şahıs olmadığı iddia edilenAslan'ın, İsviçre'deki tahsil hayatından bugüne yurtdışındaki kimi İslam ülkeleri yönetimleriyle dirsek teması içinde bulunduğu iddia edilmektedir. Adı geçenin, Nasyonalsosyalist fikirleri benimseyen İzmir Selçuk Kartalı Derneği ile de temas kurduğu ve budoğrultuda dernek üyelerini Filistin Gerilla Teşkilatında eğitim görmek üzere yurtdışına çıkarma teşebbüsleri içinde ğundan da söz edilmektedir. Baas modelini uygulamak üzere ihtilal yapmak fikrinde Aslan'ın bu amaçla ordunun alt kademelerine de sızma planları yaptığından bahsedilmektedir.952 Bahsi geçen parti de Cumhurbaşkanına, mevcut bunalımdan çıkış çarelerini içeren bir yazıyla müracaat etmiştir. Söz konusu yazıda: Hükümet suçlanmakta; milli bir koalisyon hükümetinin nezareti altında derhal seçime gidilmesi istenmekte; toprak reformu, kredi müesseselerinin ıslahı, varlıklı kesime vergi, fakir halka vergi muafiyeti getirilmesi istenmektedir. Partinin en önemli görüşü: din eğitimi ve kültürünün öğretilmesinin müfredata konulup, yoğun bir şekilde okutulması şeklin r.953 Cumhurbaşkanına hitaben kaleme alınmış yazılardan biri de, Birlik Partisi Genel Başkanı Mustafa Timisi imzasını taşıyor. Timisi, memlekette süre hadiselerin bir dökümünü yapmakla işe başlamaktadır. Gericiliğin büyük yükseliş kaydettiği; Atatürk devrimlerine karşı alenen gösteriler yapıldığı; Atatürkçü gençlik karşısına milliyetçi süsü verilmiş besleme bir gençlik kesiminin çıkarıldığı suçlaması, sokaktaki durum olarak resmedilmektedir. İktidar partisinin mevkiini kaybetmemek için milletvekili pazarlıkları içine girdiği; 1961 Anayasasının öngördüğü köklü toplumsal ve iktisadi reformların 10 yıllık bir gecikmişliğe mahkûm edildiği; biçimsel demokrasinin icabı olarak, halkın gerçek temsilcilerinin meclislere girememesi ise kurumlardaki vaziyet olarak dile getirilmektedir. Tüm bu mahsurların giderilmesinin yegâne çaresi olarak: Her türlü şaibeden uzak, itimada şayan, güvenilir bir hükümetin teşkili gösterilmektedir.954  12 Mart öncesinde meydana hadiselerde devleti temelinden yıkarak, komünist bir kurmaya yönelen sol gruplar , sağcı tedhişçilerin de rolü ğu yönünde, İsmet İnönü tarafından yapılan açıklama karşısında MHP'nin yayınladığı bildiri de önem taşımaktadır. İnönü'nün çıkan olayların müsebbipleri arasında milliyetçi gençleri de göstererek üstelik bu gençleri komando yaftasıyla zikretmesi karşısında sert bir cevap veren Genel Başkan Alparslan Türkeş, üniversitelerde meydana cinayetlerin iki taraflı bir çatışmanın ürünü olmadığını belirtmektedir. Komünistlerin hesaplı, metotlu ve ölçülü bir tarzda düzenledikleri tedhiş ve yıldırma tatbikatıyla, kendilerinden olmayan herkesi faşist olarak nitelendirerek; profesör dövmekte, öğrenci kurşunlamakta klarını ifade etmektedir. 27 Mayıs ve İnönü siluetinin yarattığı korkuyla iktidarın da tarafsız olmak namına milliyetçilere karşı zulüm ve baskı uyguladığı belirtilen bildiride: İnönü'nün bu kanaate, yalancı müşavirleri yüzünden vardığı; iktidarın da İnönü'ye  951 Büyük Anadolu Partisi Genel Başkanı Ahmet Mithat Aslan tarafından Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a çekilen 04.01.1971 tarihli telgraf [Cumhurbaşkanlığı Cevdet Sunay Arşivi Yer No: 5/6–19; Fihrist No: 7781–72]. 952 Cumhurbaşkanlığı Makamına sunulan Büyük Anadolu Partisi konulu 22.01.1971 tarihli bilgi notu [Cumhurbaşkanlığı Cevdet Sunay Arşivi Yer No: 5/6–19; Fihrist No: 7781–73]. 953 Büyük Anadolu Partisi Genel Başkanlığı tarafından Cumhurbaşkanlığı Makamına gönderilen 10.01.1971 tarih ve 59/1971 tarihli yazı [Cumhurbaşkanlığı Cevdet Sunay Arşivi Yer No: 5/6–19; Fihrist No: 7781–75]. 954 Birlik Partisi Genel Başkanlığı tarafından Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğine gönderilen 07.01.1971 tarih ve 140 sayılı yazı ve eki [Cumhurbaşkanlığı Cevdet Sunay Arşivi Yer No: 5/6–19; Fihrist No: 7781–47]. yaranmak ve milliyetçileri himaye etmediğini ispatlamak istercesine milliyetçilere yapılan zulme alet ğu iddia edilmektedir. Bildiride ayrıca, solun sokakta yükselttiği şiddeti kimi kendi içine yaymaya meyyal ğu Mustafa Kuseyri ve Hüseyin Aslantaş cinayetleri misal verilerek gösterilmeye çalışılmaktadır. Milliyetçi gençlere karşı İnönü tarafından sarf edildiği iddia edilen Enver Paşa sergüzeştçiliği dokundurması karşısında Türkeş, İnönü'nün Enver Paşa kumandası altında vazife görmüş bir kurmay ğundan bahisle asıl Enver Paşa varisinin İnönü ğunun altını çizmektedir.  Son olarak, Türk milliyetçiliğini Hitler şovenizmiyle bir tutan İnönü, devlet adamlığı ciddiyetine davet edilmektedir.955 Milletvekilleri ve Senatörlerin Yaşanan Süreçlere İlişkin Talep ve Şikâyetleri 1961 Anayasası tarafından ihdas edilen Cumhuriyet Senatosunun Milli Birlik Grubu gibi seçimle gelmeyen lakin MBG aksine temelli seçilmiş olmayan üyelerinin oluşturduğu Kontenjan Grubu tarafından Cumhurbaşkanlığına gönderilen bir başka yazı da önemlidir. Grup adına Genel Sekreter Adil Ünlü tarafından gönderilen yazıyı önemli kılan taraf: Meselelerin çözümü noktasında yeni bir şey söylemekten ziyade, çözümün adresi olarak demokratik müesseselerin değil; Silahlı Kuvvetlerin gösterilmiş olmasıdır.956 Cumhurbaşkanı Sunay'a krize el atması yönünde yapılan telkinler sadece kimi siyasi partilerden gelmiyordu. Dönemin Sivas Senatörü Hüseyin Öztürk tarafından gönderilen bir yazı ve ekleri incelendiğinde, özellikle, yine dönemin Başbakanı Süleyman Demirel hakkında dile getirilen kimi iddiaların Feyzioğlu ve partisinin aksine irticai faaliyetler yürütenlere iktidar partisi tarafından verilen destek, şikâyet edilmektedir. Atatürk devrimleri ve devrimci öğretmenlerin şeriatçı bir baskı ve tecavüzün tehdidi altında bulunduklarını yazan Öztürk, Demirel ve yakınlarının kredi suiistimalleriyle gündemde klarını, iktidarda olmanın avantajını kullanan Demirel'in bu suiistimallerin soruşturulmasına mani ğunu belirterek, bu ismin halen görevine devam ediyor olması hususunda Sunay'ın düşüncelerini öğrenmek isteği belirtilmektedir.  Muhsin Batur tarafından cumhurbaşkanına tevdi edilen mektupta belirtilen konuların kamuoyunda büyük tasvip gördüğünün belirtildiği yazıda, Demirel'in görevden el çektirilmesi gerektiği ima edilmektedir.957 Yazının eklerinde yer alan gazete başlıkları incelendiğinde, konunun basın tarafından küçümsenmeyecek iyede önemsendiği görülmektedir.958 Öte yandan başka senatörler tarafından da rejimin olağan işleyişi dışına çıkılarak, hükümet atlanarak bizzat cumhurbaşkanından olaya müdahil olması yönünde talepler iletilmektedir.959 955 Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanlığı tarafından yayınlanan 18.12.1970 tarihli bildiri [Cumhurbaşkanlığı Cevdet Sunay Arşivi Yer No: 5/6–19; Fihrist No: 7781–9]. 956 Cumhuriyet Senatosu Kontenjan Grup Başkanlığı tarafından Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğine gönderilen 08.01.1971 tarih ve 56 sayılı yazı [Cumhurbaşkanlığı Cevdet Sunay Arşivi Yer No: 5/6–19; Fihrist No: 7781–50]. 957 Sivas Senatörü Hüseyin Öztürk tarafından Cumhurbaşkanlığı Makamına gönderilen 18.12.1970 tarihli yazı ve ekleri [Cumhurbaşkanlığı Cevdet Sunay Arşivi Yer No: 5/6–19; Fihrist No: 7781]. 958 “Sunay'dan ne gibi tedbir ve eylem düşündüğü soruldu”, Cumhuriyet, 22 Aralık 1970. “SUNAY'IN AÇIKLAMA YAPMASI İSTENDİ”, Son Havadis, 22 Aralık 1970. “Şaibeli Demirel hakkında ne işlem yaptınız?”, Adalet, 22 Aralık 1970. “Sunay'a Demirel Hakkında ne düşündüğü soruldu”, Yeni Gazete, 22 Aralık 1970. 959 Zonguldak Senatörü Ahmet Demiryüce tarafından Cumhurbaşkanlığı Makamına çekilen 23.12.1970 tarihli telgraf [Türkiye Cumhurbaşkanlığı Evrakı No: 3/15]. Kahramanmaraş bağımsız milletvekili İbrahim Öztürk de cumhurbaşkanına siyasetçileri şikâyet eden yazılardan birini kaleme alanlardan. Öztürk, toplum tabanına sirayet etmeye meyyal hareketlerin temelinde, suçlanan 1961 Anayasasının olmadığını; sosyal ve ekonomik meselelerini çözememiş bir ülkede bu tip reaksiyonların doğmasının tabii ğunu belirtmektedir. Anayasanın emrettiği reformların 11 yıllık bir gecikmişliğe rağmen yapılmamasının, olayların ardındaki ana ğu hususunun altını çizilmektedir. Siyasi partilerin bilinçsiz kitleleri, oy kaygısıyla bilinç götürmek yerine sömürmek üzere kullandıklarını belirten milletvekili tarafından, devrimlerden ve özellikle laiklik ilkesinden verilen tavizlerin belirleyici ğunu iddia edilmektedir. Gençliğin düşman kamplara ayrılmasının vebalini de siyasi partilere yükleyen İbrahim Öztürk, bu konuda hükümetin başlıca kabahatli ğunu vurgulamaktadır. Sendikal, eğitim ve gençlik teşkilatlanmalarındaki kutuplaşmanın böl ve vurdur politikasının icabı olarak kasıtlı yaratıldığı ifade edilmektedir. Türk toplumunun büyük bir kısmını oluşturan köylüler arasına da sokulmaya çalışılan nifaktan bahsedilmektedir. Siyasi partilerin hemen her fırsatta suçlandığı yazıda, özellikle laiklik vurgusu sıkça yapılmakta; toplumun bu vasatta ğu müddetçe seçilenlerin değişmeyeceğinin altı çizilmektedir.  Cumhurbaşkanının siyaset arenasında yerini almış böylesi bir partiler düzeninde yaptığı ve yapacağı istişarelerin hiçbir sonuç vermeyeceği yazının neticesi olarak ortaya konmaktadır.960 Düşüncelerini yazıyla değil de telgrafla Cumhurbaşkanına iletme lüzumu duyan senatörlere de rastlanmaktadır. Ankara Bağımsız Senatörü Turgut Cebe ve Diyarbakır Bağımsız Senatörü Selahattin Cizrelioğlu da bunlardan yalnızca ikisidir. Cebe ve Cizrelioğlu, telgraflarında: Sunay'ın mevcut bunalımı, işbaşındaki hükümete dokunmadan çözme temayülü içinde bulunmasını tenkit ederek, bu eğilimin cumhurbaşkanının tarafsızlığıyla bağdaşmadığını belirtmektedirler. Senatörler, güçlü, güvenilir ve partilerüstü bir hükümet kurulmaksızın bunun mümkün olmadığı hususunun altını çizerek bu konudaki umutlarının sürdüğünü ifade etmektedirler.961 Bu arada Sunay'a, bir işçiden telgrafta da açık bir siteme şahit olunmaktadır. Hüsamettin Güven isimli işçi, partilerin katıldığı müzakerelere, egemen sınıfların temsilcisi olarak tesmiye ettiği partiler davet edilirken, TİP'in davet edilmemesini eleştirmektedir.962 Muhtıra Sürecinde Anayasa Tartışmaları Anayasa değişiklikleri konusu 1961-1980 arası dönemde gündemi sürekli meşgul eden konuların başında gelmektedir. Özellikle 1965 seçimlerine 1961 Anayasası'nın “meşruluğu”, temel devlet felsefesi ve sosyal adalet anlayışı, ya da “Cumhuriyet Senatosu tabii üyeliği” gibi özellikleri açık ya da kapalı eleştirilere konu olmuştur. 1965 genel seçimlerinden sonra tek başına iktidara AP, 1961 Anayasası'nın kurumlarını ve kurallarını elverişsiz bir kalıp olarak görmeye başlamıştır. 1969 genel seçimlerinin arkasından kamuoyundaki eleştirilerin artması, yetersiz bir eğitim sisteminin yer yer öğrenci tepkilerine yol açması, evrensel bir olay niteliğindeki gençlik hareketle-rinin Türkiye'deki koşullar içinde daha yaygın ve sert biçimlere bürünmesi bütün bu gelişmeler karşısında yetersiz samsun oto kiralama iktidar sahiplerini, yavaş yavaş Anaya-sa'ya “kabahat yükleme” yoluna itmiştir.  960 Maraş Bağımsız Milletvekili İbrahim Öztürk tarafından Cumhurbaşkanlığı Makamına gönderilen 05.01.1971 tarihli yazı [Cumhurbaşkanlığı Cevdet Sunay Arşivi Yer No: 5/6–19; Fihrist No: 7781–31]. 961 Diyarbakır Bağımsı Senatörü Selahattin Cizrelioğlu ve Ankara Bağımsız Senatörü Turgut Cebe tarafından Cumhurbaşkanlığı Makamına çekilen 09.01.1971 tarihli telgraf [Cumhurbaşkanlığı Cevdet Sunay Arşivi Yer No: 5/6–19; Fihrist No: 7781–52]. 962 İşçi Hüsamettin Güven tarafından Cumhurbaşkanlığı Makamına çekilen 09.01.1971 tarihli telgraf [Cumhurbaşkanlığı Cevdet Sunay Arşivi Yer No: 5/6–19; Fihrist No: 7781–54]. DEVAMI YARIN...