MEVKA’DA KONYA FARKI

Mevlana Kalkınma Ajansı Konya Yatırım Destek Ofisi tarafından, Yatırım Teşvik Sistemi olarak bilinen ve yatırımcıların yaptıkları yatırımlarda devlet yardımlarını düzenleyen “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” çerçevesinde Konya ilinde geçtiğimiz 4 yıl içerisinde alınan belgelerin analizi yapıldı. Konya Yatırım Destek Ofisi Uzmanı Arif Köseoğlu tarafından yapılan çalışmanın çerçevesini bölgesel teşvik uygulamalarının başladığı 16 Temmuz 2009 tarih ve 2009/15199 sayılı Karar ile mevcut yatırım teşvik sisteminin kurallarını belirleyen 19 Haziran 2012 tarih ve 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararları oluşturmaktadır. 1 Ağustos 2009 ile 31 Temmuz 2013 tarihleri arasında Konya ilinde toplam 862 belge alınmış, bunlardan 68 tanesi yatırımını tamamlayarak kapatılmıştır. Kapatılan belgeler için veriler gerçekleşen değerler olup, açık belgeler için taahhüt niteliğin r. Alınan bu belgelerdeki toplam sabit yatırım tutarı 5.118.881.744 TL iken toplamda 20.849 kişinin istihdam edilmesi öngörülmektedir. 2009/3305 sayılı Karar’da Düzey 2 bölgeleri esas alınmış ve Konya ili 3.bölgede yer alarak uygulama süresi yaklaşık 3 yıllık sürede iyi bir performans sergileyerek İstanbul’dan sonra en fazla teşvik belgesinin alındığı il olmuştur. 2012/3305 sayılı Karar ile bölgesel desteklerde il düzeyinde derecelendirme yapılmış ve buna göre de Konya ilimiz 2.bölgede yer almıştır. Bu uygulamanın başlangıcından itibaren de yaklaşık 1 yıl geçmiş bulunmaktadır. Yıllara göre alınan teşvik belgelerine baktığımızda, 2009/15199 sayılı Karar’ın ilk uygulama yılları 2010 ve 2011 de yükselişin gerçekleştiği, ancak 2012 yılından sonra düşüşe geçtiği görülmektedir. Yeni uygulama ile birlikte, alınan belge sayısı azalırken, özellikle ilimizde alınan stratejik yatırım teşvik belgesi ile toplam sabit yatırım tutarında artış görülmektedir. 2009 Yılı Temmuz ayından itibaren birer yıllık sürelerle geçtiğimiz 4 yılı inceleyecek olursak, ilk 3 yılda alınan belge sayısı sürekli artmış, son yılda ise yeni sistem ile birlikte belge sayısında düşüş gözlenmiştir. Toplam sabit yatırım tutarında 4 yılda artış gözlenirken, istihdam rakamları ilk 2 yıl artarken 3.yılda bir önceki yıla göre hafif azalırken, 4. yılda ise hızlı düşüş göstermiştir. Alınan yatırım teşvik belgelerini yatırım ana yatırım sektörlerine baktığımızda imalat sektörü 572 belge ile ilk sırada yer li-">li ta, bunu 137 belge ile tarım ve 126 belge ile hizmetler sektörü takip etmektedir. Madencilik alanında 16, Enerji alanında ise 11 teşvik belgesi alınmıştır. İmalat sektöründeki yatırımları, alt sektörler bazında incelediğimizde, belge sayısı bakımından ilk üç sırada makine imalat, taşıt araçları ile gıda ve içecek sektörleri yer alırken, toplam sabit yatırım açısından ilk üç sırada demir dışı metaller, gıda ve içecek ile makine imalat sektörleri yer li-">li tadır. Tarım sektöründe ise hayvancılık yatırımları ön plana çıkmaktadır. Burada özellikle, Karatay ilçesinde alınan 83 yatırım teşvik belgesi bulunmaktadır. Hizmetler sektöründe ise turizm yatırımları, toplam sabit yatırım tutarında son 4 yıllık dönemde ilk sırayı ilk sırayı almıştır. Bu alanda 5 belge kapsamında 60 milyon TL’lik yatırım tamamlanmıştır. Alınan belge sayısına baktığımızda ise, altyapı-belediye hizmetleri ilk sırayı li-">li tadır.   İlçeler göre yatırım teşvik belgelerinin yatırım yerlerinin dağılımına baktığımızda, alınan belge sayısına göre, Selçuklu ve Karatay ilçeleri ön plana çıkmaktadır. Bu ilçelerimizi Beyşehir, Akşehir, Ereğli ve Meram takip etmektedir. Doğanhisar, Emirgazi, Halkapınar, Taşkent ve Tuzlukçu ilçelerinde 1 belge alınırken Ahırlı, Akören, Bozkır, Derbent, Derebucak, Güneysınır ve Yalıhüyük ilçelerinde geçen 4 yıl içerisinde belge alınmamıştır. (Konya ili yatırım teşvik belgelerinin 4 yıllık analizi ayrıntılı bilgileri web sitemizde yayındadır. www.mevka.org.tr  adresinden ulaşılabilir.)