KAYA GAZINDA YENİ TEKNOLOJİ

  . İngiliz petrol şirketi BP'nin tahminlerine göre ABD, 2013'de petrol üretimi açısından Rusya ve Suudi Arabistan'ı geçerek küresel liderlik koltuğuna oturacak. Uluslararası Enerji Ajansı'nın (EIA) tahminlerine göre ise ABD iki yıl içerisinde Rusya'yı dünyanın en büyük doğalgaz üreticisi olarak geride bırakırken 2017'de de dünyanın bir numaralı petrol üreticisi olarak liderliğe yükselecek. Diğer bir ifadeyle halen yüksek enerji iştahı iyle özellikle Ortadoğu ülkelerinin petrol kaynaklarına bağımlı ABD için yeni bir dönem başlamak üzere. Ancak bu dönem dünya için de pek çok açıdan dönüm noktası anlamına gelecek. TÜRKİYE'DE DE KAYAGAZI VAR Zira gerek petrol ve gerekse doğalgazın başta ABD olmak üzere çok daha ucuza ve büyük miktarda çıkarılacak olması dünya üzerinde enerji fiyatlarının düşmesine olacak. Bu aşamada özellikle ABD'nin maliyet avantajı iyle üretim alanında küresel rekabette önemli bir avantaj elde edeceği hesaplanıyor. Bu avantajlardan Türkiye'nin de faydalanma ihtimali var. EIA'nın raporuna göre kaya gazı Türkiye'de de Trakya ve Güney Doğu Anadolu'da bulunuyor. PETROL 50 DOLARIN ALTINA DÜŞER Tüm bu gelişmelerin merkezinde ise öncelikle ‘kaya gazı' var. Bugüne varlığı bilinen ancak gerek teknik yetersizlikler ve gerekse maliyet iyle gündeme gelmeyen konu yeni sondaj metotları yardımıyla küresel enerji sektöründe adeta bir Rönesans döneminin yaşanmasına . Özellikle ABD, ‘Hydraulic Fracturing – Fracking' adı verilen sondaj tekniğinin yardımıyla daha şimdiden geleceğe yönelik trilyon dolarlık ciroların hayalini kurmaya başladı bile. İlk olarak 50 yıl önce ABD'li petrol şirketi Halliburton tarafından geliştirilen ‘fracking' tekniği kısaca toprağın kilometrelerce altında kaya katmanları arasına sıkışmış doğalgazı, kaya katmanlarının çatlatması suretiyle yeryüzüne taşınma prensibine göre çalışıyor. ABD'de son 20 yılda bu teknik sayesinde yapılan sondajlar neticesinde büyük miktarda doğalgaz üretilmesi ülkede gazın fiyatının küresel piyasa fiyatlarının çok altına inmesine . ABD'nin 1973 yılında aldığı ve enerji kaynaklarını yurtdışına satmama kararı iyle gaz piyasasında yaşanan arz patlaması ülke sınırları içerisinde gaz fiyatların düşmesine . Aynı tekniğin petrolün çıkarılmasında da uygulanabilir olması benzer bir gelişmenin petrol alanında da yaşanacağını gösteriyor. Bu olasılığın gündeme gelmesi halinde ise halen 115 dolar iyesinde seyreden ABD tipi ham petrolün varil fiyatının yeniden 50 dolar altına inmesini gündeme getirecek. MUSLUKLARDAN ALEV AKIYOR! Ancak her teknolojik konuda ğu gibi fracking tekniğinin de tartışmalı çok yön var. Özellikle sondaj esnasında açılan kanalın, su kaynaklarının bulunduğu katmanlardan da geçmesi endişelere oluyor. Ayrıca fracking tekniğinde kullanılan kimyasalların ve uygulama sonrası serbest samsun oto kiralama gazın içme suyuna karışma riski ise tartışmaları iyice artırıyor. Sistemi savunanlar açılan kanalın duvarlarının betonla sıvanarak güvence altına alındığını savunsa da bu eleştirileri susturma konusunda yetersiz kalıyor. Zira basınçla kaya katmanında oluşan çatlakların doğal taş katmanlarına da sıçrayarak su havzalarına uzanması fracking tekniğine yönelik güvensizliği artırıyor. Son dönemlerde ABD'de fracking tekniğinin uygulandığı alanlarda musluklardan şebeke suyunun alev alması bu endişenin gerçeğe dönüştüğünü gösteriyor.   600 FARKLI KİMYASAL Diğer yandan kaya katmanlarında çatlaklar açmak için kullanılan kimyasalların tam olarak neler ğu ve hangi oranlarda kullanıldığı da şirketler tarafından sır gibi saklanıyor. ABD Çevre Kurumu (EPA) tarafından yayımlanan bir raporda 600 farklı kimyasal maddenin adı yer alıyor. Bu maddelerin birçoğu ya zehirli ya da hem zehirli hem de kanserojen etkiye sahip. Alman Çevre Bakanlığı'nın (UBA) araştırmalarına göre ise karışım içerisinde bulunan maddeler büyük oranda inceltilmiş durumda bulunuyor. Ancak kuruluş maddelerin inceltilmiş halinde bile insan sağlığını tehdit edici iyede olabileceği uyarısında bulunarak araştırmaların sürdüğüne işaret ediyor. Ayrıca bu sıvıdan sondaj esnasında milyonlarca metreküp kullanılması ise riskin her koşulda yüksek olacağı görüşünü destekliyor.  Kaya gazı rezervleri   stratejik öneme sahip Ülke    Çıkarılabilir* Çin      36,11 ABD   24,41 Arjantin          21,92 Meksika          19,29 G. Afrika        13,73 Avustralya      11,21 Kanada           10,99 Türkiye           0,424 *Trilyon metreküp