Dondan korunmak için 3 kritik yöntem
Karaman Tarım ve Orman İl Müdürlüğü Karaman’da ilkbaharda yaşanan don olaylarının Nisan ayına kadar devam etme ihtimali olduğu için meyve bahçelerini dondan korumak için 3 yöntemi paylaştı.
1 - HAVANIN KARIŞTIRILMASI
Isı transferinin yoğun olduğu gecelerde yer ile temas eden hava soğuyarak yüzeye yakın yerde soğuk hava tabakası meydana gelir. Normal günlerde yerden yükseldikçe düşen sıcaklık böyle gecelerde yerden yükseldikçe artar. Üst seviyelerdeki daha sıcak hava ile aşağıdaki daha soğuk havanın karıştırılmasıyla don zararı en aza indirilebilir. Bu şekilde yere yakın soğuk hava tabakasının sıcaklığı birkaç derece arttırılır. Bu, rüzgar makineleri, fanlar ve hatta helikopterler bile kullanılarak sağlanabilir.
2 - DİREK HAVA VE BİTKİ ISITMASI
Yeryüzünden radyasyonla atmosfere olan ısı kaybını azaltmak için genellikle küçük ateşler yakılmaktadır. Bu yöntemde odun, kömür veya mangal kömürü kullanılabildiği gibi, dizel yağlar da çeşitli tip ve büyüklüklerdeki uygun ekipmanlar yardımıyla yaygın olarak kullanılırlar. Çok sayıda yakılan küçük ateşler, az sayıdaki büyük ateşlere göre havayı ısıtmada daha etkilidir.
3 - SU UYGULAMSI
Yağmurlama yönteminde, bitki su soğuduğu ve donduğu zaman, radyasyonla kaybolan ısıyı kazandırmak için eritme ısısını ortama verir. 1 gr veya 1 cm3 suyun 1°C soğuması için 1 kalori ısı açığa çıkar, fakat bitki için daha önemli olan durum 1 gr suyun donması için 80 kalorinin açığa çıkmasıdır. Eğer yaprak veya tomurcuk ince bir su filmi kaplanırsa, suyun donmasıyla ısı açığa çıkar ve bitki sıcaklığının 0°C'nin altına düşmesi engellenir. Bu su filminin olabildiğince sürekliliği sağlanmalıdır, bu sayede bitki üzerinde buz tabakaları oluşmasına ve ortam sıcaklığı donma noktasının altına düşmesine rağmen bitki sıcaklığı donma noktasının altına düşmeyecektir. Islak termometre sıcaklığı donma noktasına ulaştığı zaman yağmurlama işlemine başlamaktır. Yağmurlama işlemi bitki dokularının dayanabilmesi için mümkün olduğu kadar sürdürülmelidir. Uygulama hava sıcaklığı 0 °C'nin üzerine çıkıncaya kadar devam ettirilmelidir. Yağmurlama sistemi, ürün kaybına neden olabilen birkaç dakikalık kritik devreyi engelleyecek veya kesecek şekilde tam ve sürekli olarak su örtüsü sağlamalıdır. Yağmurlama sisteminin önceden test edilmesi gereklidir 12-20 saniye aralıklarla çalışan küçük yağmurlayıcılardan da başarılı sonuçlar alınmıştır. Mini-spring sulama sistemi ile de dona karşı mücadele edilmektedir. Sistemin riskli durumlarda hava sıcaklığının 0°'Cye yükselinceye kadar çalıştırılması halinde don zararı tehlikesi azaltılmaktadır.