BAŞDAĞ HAVUZU VE ASKERİ TESİSLERİ
Karadağ’ın birçok yerinde Binbir Kilise Bölgesini koruyan kale kalıntıları bulunmaktadır.
Bunlardan en önemlisi Karadağ’ın Kılbasan yönündeki yükseltisi üzerindeki Başdağ Kalesi ve Askeri tesisleridir. Başdağ; kuzey- güney yönünde iki tepe ile bunların arasındaki bir düzlükten ve krater çukurundan oluşmaktadır. Esas kale; Kılbasan yönüne ve Mahalaç yönüne hakim kuzey tepesi üzerinde yer li-">li tadır. İri kesme taşlarla inşa edilmiş kalenin kuzeyde iki, doğuda bir burcu bulunmaktadır. Burçlar çokgen ve yuvarlak planlıdır. Kalenin kuzey ve doğu duvarlarına bitişik odalar, iç avluda da büyük bir sarnıç yer li-">li tadır. Güney tepesi üzerinde daha kaba taşlarla inşa edilmiş, düzensiz planlı, tahkim edilmiş bir yapı görülmektedir. İki zirvenin arasındaki düzlükte de ortada avlusu, yanlarda yedişer odası , kare planlı, büyük bir yapının kalıntıları bulunmaktadır. Başdağ’da bulunan askeri yapılar; genellikle M.S. 2.-3. yüzyıllara tarihlendirilmektedir. İki zirvenin arasındaki krater çukurunun içinde elips şeklinde 28.70 m. çapında büyük bir havuz yer li-">li tadır. Havuz kesme taşlarla çevrilmiştir. İki bölümden oluşan havuzun elips formundaki yapıyla bağlantılı olarak kuzeyde, dikdörtgen planda 11.90×5.90 m. ebatlarında daha küçük bir havuz bulunmaktadır. Karadağ; kaynak suyu açısından fakir olmasından dolayı, askeri garnizonda bulunan askerlerin su ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bu devasa havuz yapılmıştır. Yaklaşık 3 metre derinlikte havuz kış mevsiminde yağan kar ve yağmur suları ile drulmakta, yaz mevsiminde de burada biriken su, ihtiyaca göre kullanılmaktadır. Karaman Müzesi tarafından 2014 yılında, havuz ve çevresinde Arkeolojik temizlik çalışması yapılmıştır. Çalışmalar neticesinde, havuz ve çevresi ziyaretçilerin beğenisine sunulmuştur. (KARTAP) Abdulbari YILDIZ Müze Müdürü